O ile zdrożeje prąd i śmieci w 2021 r.

Rewolucja śmieciowa i opłata mocowa to winowajcy wyższych kwot na rachunkach. Sprawdź, kogo podwyżka nie ominie i dlaczego jest konieczna.

Od kilku lat istotnie rosną opłaty za wywóz śmieci i pod tym względem nic nie zmieni się w 2021 r. W zależności od danej gminy, mieszkańcy zapłacą od kilkudziesięciu do nawet kilkuset procent więcej za odpady. Więcej zapłacimy także za prąd, bo od stycznia na rachunkach za energię elektryczną pojawi się nowa pozycja: opłata mocowa. Dotyczy ona zarówno osób prywatnych (kilkuosobowa rodzina rocznie zapłaci o ponad 100 zł więcej niż dotychczas), jak i firm, w które uderzy najmocniej. W obu przypadkach podwyżki są pokłosiem zmian w prawie. Te mają uratować nas przed utonięciem w stosach śmieci i zabezpieczyć przed blackoutem, czyli przerwą w dostawie prądu.

Śmieciowa rewolucja

Miasta nie zarabiają na śmieciach. Za pieniądze z opłat utrzymują system gospodarowania odpadami. Mowa o odbieraniu śmieci, utrzymaniu punktów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (tzw. PSZOK-ów), opróżnianiu ulicznych koszy na śmieci, usuwaniu dzikich wysypisk, czy edukacji ekologicznej. Np. stolica w poprzednich latach wydawała na odpady blisko 325 mln zł rocznie, a w 2020 r. koszt wyniesie ponad 1,26 mld zł. Dlaczego aż tyle to kosztuje?

Od dwóch lat gminy segregują śmieci na frakcje: papier, metal, szkło, plastik i odpady zmieszane. Do tego ujednoliconego systemu selektywnej zbiórki odpadów, przygotowywały się nie tylko samorządy, ale również spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty i firmy z branży śmieciowej. To bardzo kosztowna operacja, do której polubownie próbuje przekonać się również mieszkańców poszczególnych miejscowości. Zachęca się ich ceną — wywóz odpadów zmieszanych kosztuje więcej niż segregowanych. Cierpliwość samorządów się jednak kończy, a mieszkańcy przestają mieć zarówno wybór, jak i cenowe fory. To dlatego, że gmin nie stać na dokładanie do śmieciowego interesu. Oliwy do ognia dolewa grudniowa propozycja resortu klimatu i środowiska, dotycząca zmian w gospodarowaniu odpadami.

Projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zakłada m.in. segregację na 3 pojemniki, a nie na 5, jak to jest obecnie. W ten sposób ministerstwo chce ulżyć gminom. Branża śmieciowa uważa, że to droga donikąd, bo ani nie uda się osiągnąć celu, a co ważniejsze, niweczy dotychczasowe osiągnięcia i wprowadza chaos. Druga propozycja resortu dotyczy wprowadzenia indywidualnego rozliczania z segregacji śmieci mieszkańców bloków, co zdaniem branży jest trudne w realizacji i bardzo kosztowne. Ponadto mają wzrosnąć maksymalne stawki za wywóz śmieci z nieruchomości niezamieszkałych (np. ze sklepów, biurowców czy restauracji) i kary za śmiecenie.

Podsumowując, śrubowanie przepisów (szczególnie w latach: 2017-19), których końca nie widać, zmusza samorządy do gwałtownego podnoszenia opłaty śmieciowej. Do tego dochodzą takie kwestie, jak niewielka liczba podmiotów zajmujących się ich gospodarowaniem, co powoduje, że firmy dyktują gminom stawki. Także podwyżki cen prądu, gazu i paliwa pośrednio wpływają na wysokość opłaty za wywóz śmieci. Największe podwyżki czekają mieszkańców tych gmin, które przez ostatnie lata zaniedbały kwestię usprawniania systemów gospodarowania odpadami.

Energetyczne wyzwanie     

Nie tylko śmieci drożeją. Aby zabezpieczyć dostawy energii i zmniejszyć ryzyko blackoutu, rząd sięgnął do naszych kieszeni. Ustawą wprowadził tzw. opłatę mocową, która będzie doliczana do naszych rachunków od początku 2021 r. Pieniądze zostaną przeznaczone na budowę nowych jednostek wytwórczych oraz modernizację istniejących. Włodarze chcą zebrać w przyszłym roku 5,6 mld zł. Stawki, które mogą się zmieniać, określa Urząd Regulacji Energetyki (URE). W 2021 r. gospodarstwa domowe miesięcznie zapłacą netto (czyli bez podatku VAT):

·       1,87 zł gdy rocznie zużywają do 500 kWh energii elektrycznej…

·       4,48 zł … gdy pobierają między 500 a 1200 kWh…

·       7,47 zł … między 1200 a 2800 kWh…

·       10,46 zł … powyżej 2800 kWh.

Szacuje się, że jedna osoba miesięcznie zużywa około 1000 kWh. W przypadku 2-osobowego gospodarstwa zapotrzebowanie na energię elektryczną wynosi między 1200 a 1500 kWh, a 4-osobowego — między 1900 a 2500 kWh. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) ¼ polskich domów zużywa powyżej 2800 kWh energii rocznie, a tylko kilkanaście procent gospodarstw — poniżej 1200 kWh. To oznacza, że najczęściej doliczoną do rachunku opłatą mocową będzie 7,47 zł netto miesięcznie (9,19 zł/m-c brutto). Tejże opłaty nie unikną pozostali odbiorcy energii, w tym przedsiębiorstwa. Zapłacą 0,0762 zł netto za każdą kWh pobraną w dni robocze między godziną 7 a 22. Jak wpłynie to na wysokość rachunków?

Opłata mocowa najbardziej uderzy w duże firmy, ale również da się we znaki małym podmiotom – rocznie zapłacą nawet kilkanaście tysięcy złotych więcej za energię. Z kolei większość domów rocznie zapłaci o ponad 100 zł więcej. Niewykluczone, że opłata mocowa będzie rosła w kolejnych latach.

Summa summarum, od nowego roku zapłacimy więcej za śmieci i prąd. Podwyżki będą na tyle duże, że należy wziąć je pod uwagę zarówno podczas planowaniu budżetu domowego, jak i firmowego. Co gorsza, wiele wskazuje na to, że rzeczone opłaty wzrosną jeszcze bardziej w kolejnych latach.